Wyłączniki nadprądowe są niezwykle ważne dla bezpieczeństwa instalacji elektrycznej. Chronią przed pożarami, uszkodzeniami urządzeń elektrycznych i porażeniem prądem. Regularne przeglądy i wymiana wyłączników są kluczowe dla zapewnienia ich prawidłowego działania i ochrony instalacji. Bardzo ważną kwestią jest odpowiedni dobór wyłącznika do mocy odbiornika i możliwości instalacji elektrycznej. Aby mieć pewność, że wyłącznik nadmiarowo-prądowy jest poprawnie dobrany należy wykonać pomiary elektryczne impedancji pętli zwarcia. Przy braku znajomości impedancji pętli zwarcia zastosowany bezpiecznik nadprądowy może być "zbyt duży" skutkiem czego może nastąpić pożar instalacji elektrycznej, a także skutkuje zagrożeniem porażeniowym.

Wyłącznik nadprądowy, często nazywany bezpiecznikiem automatycznym, jest kluczowym elementem instalacji elektrycznej, chroniącym ją przed przeciążeniami i zwarciami. Jego działanie opiera się na dwóch podstawowych mechanizmach: termicznym i elektromagnetycznym. Chronią przed przetężeniami, czyli przed prądami zwarciowymi oraz przeciążeniowymi

Mechanizm termiczny działa na zasadzie bimetalu, czyli elementu składającego się z dwóch metali o różnych współczynnikach rozszerzalności cieplnej. Gdy prąd płynący przez wyłącznik przekracza wartość znamionową, bimetal zaczyna się nagrzewać. W wyniku różnic w rozszerzalności metali, bimetal wygina się, powodując zwolnienie mechanizmu wyzwalającego. To z kolei prowadzi do rozłączenia obwodu elektrycznego i przerwania przepływu prądu. Mechanizm ten chroni przed przeciążeniami, czyli sytuacjami, gdy przez obwód płynie prąd o wartości przekraczającej dopuszczalną, ale nie jest to gwałtowne zwarcie. Człon ten musi zadziałać w zakresie 1,13-1,45 prądu znamionowego, przy czym przy prądach z dolnego zakresu takie przeciążenie może trwać długo nawet i kilka godzin wynika to z charakterystyki czasowo-prądowej wyłącznika

Mechanizm elektromagnetyczny działa na zasadzie elektromagnesu. Gdy w obwodzie dochodzi do zwarcia, czyli gwałtownego wzrostu prądu, elektromagnes wytwarza silne pole magnetyczne. To pole magnetyczne przyciąga zworę, która zwalnia mechanizm wyzwalający, powodując natychmiastowe rozłączenie obwodu. Mechanizm ten chroni przed zwarciami, czyli sytuacjami, gdy prąd osiąga bardzo wysokie wartości w krótkim czasie.

Wyłączniki nadprądowe charakteryzują się różnymi charakterystykami wyzwalania, oznaczanymi literami B, C i D. Charakterystyka B oznacza, że wyłącznik wyzwala się przy prądzie zwarciowym od 3 do 5 razy większym od prądu znamionowego. Charakterystyka C oznacza wyzwalanie przy prądzie od 5 do 10 razy większym, a charakterystyka D – od 10 do 20 razy większym. Wybór odpowiedniej charakterystyki zależy od rodzaju obciążenia w obwodzie.

Dla przykładu wyłącznik B16

• Prąd znamionowy: 16A
• Prąd zwarciowy: B*16A = 5*16A = 80A
• Prąd przeciążeniowy: 18,08A 23,2A

Dla przykładu wyłącznik C20

• Prąd znamionowy: 20A
• Prąd zwarciowy: C*20A = 10*20A = 200A
• Prąd przeciążeniowy: 22,6A - 29A

Oto zdjęcia przedstawiające charakterystyki wyzwalania wyłączników nadprądowych:

Krzywa wyzwalania zgodnie z IEC/EN 60898-1, źródło: Poradnik Projektanta, EATON

Zapraszamy do kontaktu z firmą WatOn! Nasi specjaliści z przyjemnością odpowiedzą na Państwa pytania i pomogą w doborze optymalnego rozwiązania.